Gry planszowe to nie tylko doskonała rozrywka, ale także cenna aktywność, która może przynieść liczne korzyści zdrowotne, szczególnie dla seniorów. W tym artykule przyjrzymy się różnym aspektom zdrowia, na które pozytywnie wpływa regularne granie w planszówki.
Korzyści dla zdrowia psychicznego
1. Poprawa funkcji poznawczych
Gry planszowe wymagają myślenia, planowania, podejmowania decyzji i rozwiązywania problemów. Dla seniorów regularne ćwiczenie tych umiejętności jest niezwykle ważne:
- Stymulacja pamięci - zapamiętywanie zasad, pozycji pionków czy kart wymaga aktywacji zarówno pamięci krótko-, jak i długotrwałej.
- Poprawa koncentracji - skupienie uwagi na rozgrywce pomaga w trenowaniu umiejętności koncentracji.
- Rozwój myślenia strategicznego - planowanie ruchów z wyprzedzeniem i przewidywanie konsekwencji swoich decyzji ćwiczy myślenie strategiczne.
Badania pokazują, że osoby starsze, które regularnie angażują się w aktywności umysłowe, takie jak gry planszowe, mają mniejsze ryzyko rozwoju demencji i choroby Alzheimera. Gry planszowe stanowią naturalny "trening mózgu", który pomaga utrzymać sprawność umysłową na dłużej.
2. Redukcja stresu i poprawa nastroju
Granie w planszówki to doskonały sposób na relaks i oderwanie się od codziennych trosk:
- Uwolnienie endorfin - śmiech i dobra zabawa podczas gry prowadzą do uwalniania endorfin, naturalnych hormonów szczęścia.
- Redukcja kortyzolu - zaangażowanie w przyjemną aktywność pomaga obniżyć poziom kortyzolu, hormonu stresu.
- Poprawa nastroju - wspólne granie tworzy pozytywne emocje i wspomnienia, co może być szczególnie ważne dla seniorów zmagających się z samotnością czy obniżonym nastrojem.
3. Przeciwdziałanie depresji i izolacji społecznej
Dla wielu seniorów izolacja społeczna stanowi poważny problem, który może prowadzić do depresji. Gry planszowe są doskonałym narzędziem do budowania i podtrzymywania relacji:
- Tworzenie okazji do spotkań - wieczór z grami planszowymi to doskonały pretekst do spotkania się z rodziną czy przyjaciółmi.
- Budowanie poczucia przynależności - uczestnictwo w grupie graczy daje poczucie bycia częścią społeczności.
- Wzmacnianie więzi międzypokoleniowych - gry planszowe są świetnym sposobem na spędzanie czasu dziadków z wnukami, co pomaga w budowaniu głębokich relacji rodzinnych.
Korzyści dla zdrowia fizycznego
1. Poprawa sprawności manualnej
Manipulowanie pionkami, kartami czy kośćmi podczas gry planszowej to doskonałe ćwiczenie dla dłoni i palców:
- Ćwiczenie motoryki małej - precyzyjne ruchy wymagane podczas gry pomagają utrzymać sprawność dłoni.
- Zachowanie elastyczności stawów - regularne ruchy palców i nadgarstków mogą pomóc w zapobieganiu sztywnieniu stawów, co jest częstym problemem wśród seniorów.
- Koordynacja ręka-oko - umieszczanie pionków na określonych polach czy sortowanie kart wymaga koordynacji wzrokowo-ruchowej.
2. Wpływ na układ sercowo-naczyniowy
Choć gry planszowe nie są aktywnością fizyczną sensu stricto, to ich pozytywny wpływ na redukcję stresu i dobre samopoczucie może pośrednio wpływać na zdrowie serca:
- Obniżenie ciśnienia krwi - relaksująca aktywność, jaką jest gra planszowa, może pomagać w regulacji ciśnienia krwi.
- Redukcja ryzyka chorób serca - mniejszy stres i lepsza kondycja psychiczna przekładają się na niższe ryzyko chorób układu krążenia.
3. Poprawa jakości snu
Regularna aktywność umysłowa i społeczna, szczególnie w godzinach popołudniowych, może przyczyniać się do lepszego snu:
- Regulacja rytmu dobowego - systematyczne zajęcia, takie jak popołudniowe czy wieczorne sesje gier, pomagają w utrzymaniu regularnego rytmu dnia.
- Rozładowanie napięcia - zaangażowanie w grę pozwala rozładować napięcie i stres, co sprzyja łatwiejszemu zasypianiu.
Jakie gry planszowe wybierać dla maksymalnych korzyści zdrowotnych?
Różne gry planszowe mogą przynosić różnorodne korzyści zdrowotne. Oto kilka typów gier i ich specyficznych zalet:
Gry strategiczne (np. szachy, warcaby)
- Doskonale stymulują myślenie analityczne i planowanie
- Wymagają koncentracji i pamięci
- Uczą cierpliwości i przewidywania
Gry słowne (np. Scrabble, Literaki)
- Wzbogacają słownictwo
- Ćwiczą pamięć semantyczną
- Stymulują ośrodki językowe w mózgu
Gry pamięciowe (np. Memory)
- Bezpośrednio trenują pamięć krótkotrwałą
- Poprawiają koncentrację
- Są proste w zasadach, ale wymagające dla umysłu
Gry zręcznościowe (np. Jenga)
- Doskonalą motorykę małą i precyzję ruchów
- Ćwiczą cierpliwość i opanowanie
- Pomagają w koordynacji ręka-oko
Gry kooperacyjne (np. Pandemic)
- Rozwijają umiejętności współpracy
- Budują poczucie wspólnoty i przynależności
- Zmniejszają presję rywalizacji, co może być korzystne dla osób z wysokim poziomem lęku
Jak wprowadzić gry planszowe do codziennej rutyny?
Aby czerpać maksymalne korzyści zdrowotne z gier planszowych, warto wprowadzić je do regularnej rutyny:
- Ustal stałe dni na granie - np. środowe popołudnia czy niedzielne wieczory.
- Dołącz do klubu gier planszowych - wiele domów kultury czy bibliotek organizuje spotkania dla miłośników planszówek.
- Zaangażuj rodzinę - zaproś dzieci i wnuki na regularne sesje gier.
- Wprowadź różnorodność - eksperymentuj z różnymi typami gier, aby ćwiczyć różne umiejętności.
- Organizuj mini-turnieje - rywalizacja na przyjaznym poziomie może dodać zabawie emocji.
Podsumowanie
Gry planszowe to nie tylko sposób na miłe spędzenie czasu, ale także potężne narzędzie wspierające zdrowie psychiczne i fizyczne seniorów. Regularne granie może poprawiać funkcje poznawcze, redukować stres, zapobiegać izolacji społecznej, a także pozytywnie wpływać na sprawność manualną i ogólny dobrostan.
Pamiętajmy, że najważniejsze jest, aby granie sprawiało przyjemność - wtedy korzyści zdrowotne przyjdą naturalnie. Zachęcamy do sięgnięcia po planszówki i odkrycia ich terapeutycznego potencjału!
